काठमाडाैँ - काठमाडौँ महानगरपालिका भित्रका विद्यालयहरुमा शैक्षिक सत्र २०८१ मा ३० हजार ७७९ जना विद्यार्थीले छात्रवृत्तिमा अध्ययनको अवसर प्राप्त गरेका छन्। महानगरपालिकाले छात्रवृत्तिलाई प्रणालीमा आधारित बनाएपछि छात्रा छात्रवृत्तिमा ५ हजार ८९५ जना, दलित छात्रवृत्तिमा १ हजार ३२२ जना र अपाङ्ग र आवासीय छात्रवृत्ति ४५५ जनालाई यो अवसर प्राप्त भएको हो।
यस्तै संस्थागत विद्यालयहरुमा कक्षा १ देखि १० सम्म १९ हजार ३०६ जना र कक्षा ११ र १२ मा ३ हजार ८०१ जना छात्रछात्राले छात्रवृत्ति प्राप्त गरेका हुन्। शिक्षा विभागले गएको वर्षको प्रगतिहरुका विषयमा जानकारी गराउने क्रममा यो विवरण उपलब्ध गराएको हो।
यस वर्ष ३९ वटा विद्यालयहरुले नेपालीपन झल्किने गरी विद्यालयको नाम परिवर्तन गरेका छन्। कक्षा १ देखि १२ सम्मका ५६ हजार ३०१ जनालाई निःशुल्क पाठ्यपुस्तक र ५८ हजार ७३९ जना विद्यार्थीले नियमित दिवा खाजा प्राप्त गरेका छन्। सेनिटरी प्याड प्रयोग गर्नु पर्ने उमेर समूहका १७ हजार ६८९ जना छात्राले निःशुल्क सेनिटरी प्याड प्राप्त गरेका छन्। शिक्षातर्फ यस वर्षका लागि ३ अरब २९ करोड ४७ लाख ७७ हजार रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको थियो। यसको ५३.८ प्रतिशत अर्थात १ अरब ७७ करोड ३४ लाख ४२ हजार रुपैयाँ खर्च भएकाे छ।
यसमा आन्तरिकतर्फको नियमित कार्यक्रममा १ अरब ४ करोड ८५ लाख २७ हजार रुपैयाँ विनियोजन गरिएकोमा त्यसको (३० प्रतिशत) अर्थात् ३१ करोड ५६ लाख ५ हजार रुपैयाँ खर्च भएकाे छ। गरी खाने शिक्षा महानगरको इच्छा कार्यक्रमका लागि ६० करोड रुपैयाँ विनियोजन गरिएकोमा ५ करोड १ लाख ६६ रुपैयाँ खर्च भएकाे छ। शिक्षा क्षेत्रका स्वर्णिम योजनाका लागि ११ करोड १४ लाख रुपैयाँ विनियोजन भएकोमा ४ करोड ३२ लाख अर्थात् ३८.८ प्रतिशत खर्च भएकाे छ। संघीय सशर्त अनुदानबाट १ अरब ४२ करोड ३४ लाख ५० हजार रुपैयाँ प्राप्त भएकोमा यसको ९२.९ प्रतिशत अर्थात १ अरब ३२ करोड २२ लाख रुपैयाँ खर्च भएकाे छ।
पुस्तकरहित शुक्रबार कार्यक्रमअन्तर्गत कक्षा ४ देखि ८ सम्मका १८ हजार २१८ जना छात्रछात्रा सहभागी भएका छन्। शिक्षामा सिप कार्यक्रम अन्तर्गत ५ हजार ११ जनाले कक्षा सम्पन्न गरेका छन्। ७७ वटा विद्यालयमा प्रारम्भिक बाल विकास कक्षाको स्तरोन्नति गरिएकाे छ। सुन्दर विद्यालय निर्माणका लागि ८२ वटा विद्यालयलाई अनुदान प्रदान गरिएकाे छ। यस्तै १ हजार ४३ जना शिक्षकहरुको क्षमता विकास कार्यक्रम सम्पन्न भएकाे छ।
प्रारम्भिक बाल विकास केन्द्रको स्तरोन्नति भएपछि बाल भर्नामा आकर्षण बढेको, एसईई परीक्षामा माथिल्लो ग्रेड ल्याउने विद्यार्थीको संख्या बढेको, पुस्तकरहित शुक्रबार (बुक फ्री फ्राइडे) कार्यक्रमबाट बालबालिकाको सिर्जनात्मकता र सिप विकासमा वृद्धि भएको, सुन्दर विद्यालय परियोजनामार्फत विद्यालयहरुको भौतिक तथा वातावरणीय अवस्थामा सुधार भएर विद्यालयहरु स्वच्छ, सफा र हरियाली हुँदै जानुलाई विभागले प्रगति मानेको छ।
यस्तै दिवा खाजा तथा छात्राका लागि सेनिटरी प्याड वितरण गरेपछि विद्यार्थीहरुको उपस्थिति संख्या बढेको, कक्षाहरु सूचना प्रविधिमा आधारित हुँदै गएको, प्राविधिक धारमा अध्ययन गर्न चाहनेहरुका लागि विद्यालय स्तरबाटै पहुँच पुगेको, नियमानुसार संस्थागत विद्यालयहरुले प्रदान गर्नु पर्ने छात्रवृत्ति पूर्ण कार्यान्वयन यस वर्षका मुख्य उपलब्धि हुन्, विभागले भनेको छ।
महानगरपालिकाभित्र आधारभूत विद्यालय २६ वटा, माध्यमिक विद्यालय ५८ वटा, विशेष विद्यालय ४ वटा, वैकल्पिक विद्यालय २३ वटा, धार्मिक विद्यालय ११ वटा, सामुदायिक सिकाइ केन्द्र २८ वटा, संस्थागत विद्यालय ४२५ वटा गरेर जम्मा शैक्षिक संस्थाहरु ७८४ वटा छन्।
प्रारम्भिक बाल विकास केन्द्रमा ५ हजार ३३२ जना विद्यार्थीले अध्ययन गरेका छन्। आधारभूत तहअन्तर्गत कक्षा १ देखि ५ सम्म १६ हजार ५५२ जना र कक्षा ६ देखि ८ सम्म १४ हजार २१३ जना विद्यार्थीले अध्ययन गरेका छन्। माध्यमिक तहअन्तर्गत कक्षा ९ र १० मा १२ हजार ८९६ जनाले र कक्षा ११ र १२ मा १२ हजार ६४० जना र स्रोत कक्षामा ४५५ जना विद्यार्थीले अध्ययन गरेका छन्।
यस वर्ष सामुदायिक विद्यालयहरुमा ६२ हजार ८८ जना र संस्थागत विद्यालयहरुमा २ लाख २१ हजार ६४४ जना गरी २ लाख ८३ हजार ७३२ जना विद्यार्थीले अध्ययन गरेका छन्। महानगरपालिकाभित्र २०९ जना सहजकर्ता, ८७ जना आया, ८७ जना विद्यालय सहयोगी, ५८ जना विद्यालय सहायक कर्मचारी, ७०५ जना प्राथमिक शिक्षक, ४३७ जना निम्न माध्यमिक शिक्षक, माध्यमिक तह कक्षा ९ र १० का लागि ४०५ जना, कक्षा ११ र १२ का लागि ४३ जना, प्राविधिक धारका प्रशिक्षक ९९ जना, भाषा सहायक १७३ जना गरी २ हजार ३०३ जना जनशक्ति छन्।
